Kirol saio atsegiña

Oier Gorosabel taldekidiak ADES-eko pare bat elementu aittatzen dittu beste artikulu honetan:

http://fisiolantaldea.blogspot.com.es/2012/12/kirol-saio-atsegina.html

Etxata, ez, bape gustatzen kirola egittia: aspertu egitten naiz, denporia alperrik nabillen sentsaziñua daukat, zirkuituari bueltaka. Atzo horri buruz berbetan gentozen Hatxondoko lezatik kanpora Josu, Iñaki eta hirurok. Kuriosua dok: nik hainbat eta hainbat pertsonari gomendatzen detsat kirola egittia, eta neuk egiñ ez... ¿Kontraesana? Ez ba. Gauzak termino absolutuan hartu ezin diran seiñale, eta manualak asko laguntzen daben arren, onena buruakin pentsatzia dala erakusten deskuan gauzia.

Kontsultara etortzen zarien pazientiak badakizue nik ez dotela zuzenian kirola egittia gomendatzen, edo horretara bultzatzen. Nere galderia halako zeozer izaten da: “Biharretik aparte... ¿egitten dozu ezelako aktibidade fisikorik?”. Aktibidade fisikua, bai; ez derrigorrez kirola.

Izan be, korputzak mobimendu premiñia daka. Korrika ta saltoka egitteko diseñautako korputza dogu, bihar estatiko edo sedentariua–dendarixa, buleguan...- txarto jasaten dabena. Mobimendu gitxiko biharretan tentsiño muskularrak pillatzeko joera kezkagarrixa egoten da; denpora batera min moduan igarri geinkiana. Beste lanbide batzu, ostera –basomutillak, forjarixak, arrantzaliak- berakin dake aktibidade fisikua, eta nekagarrixago edo arriskutsuago izan baleikez be, egunerokotasunian osasunerako hobiak suertatzen dira.

Pazientiari aktibidade fisikorik egitten daben galdetzen detsatenian, hori jakin nahi izaten dot: ¿basarriko biharra egitten dau? ¿dantzan ibiltzen da? ¿kazarixa da? ¿antidisturbios poliziakua da? Ez daka aktibidade fisiko gehixago egitteko premiñarik. ¿Doktoretza tesisa prestatzen dago? ¿Etxetik kafeterixara eta kafeterixatik etxera bizi da? ¿Telefonista biharra daka? Orduan zeozelako aktibidade fisikua sartu bihar dau bere bizimoduan, beti gure kontsultara etortzen ibilli nahi ez badau behintzat.

Nere kasuan, ez dakat munduko biharrik estatikuena: tente, kamilla inguruan dantzan ibiltzen naiz beti, pazientia modu askotara erabiltzen. Baiña, halan be, horrekin bakarrik nere eguneroko bizimoduak aktibidade fisiko faltia daka. Horregaittik, eta nere loditzeko joeria kontrolatzeko (jatuna naiz) urtietan saiatu izan naiz kiroldegixan astian pare bat saio egitten. Baiña... pazientiei askotan esaten detseten legez, helburua lortzeko garrantzitsua izaten da norbere gustoko aktibidade klasia aukeratzia. Bestela, azkenian laga egitten da. Beti. Eta horixe izan da beti kirolakin izan doten hartuemona.

Zorixonez, oin dala urte gitxi espeleologixia ezagutu neban: zapatuero 6-8 ordutako jardun fisiko intentsua, baldintza gogorretan. Nere helburua bakarrik zientifikua dan arren, ezin ukatu hainbeste efekto sekundario on etara dittudazela lurpeko mundutik: gorputza zailtzia (sekulan ez dot hain ondo izan sistema immunitario eta termorreguladoria), argaltzia eta sendotzia (etxuat gogoratzen iñoiz hain forma fisiko onian egon naizenik) eta astian ziharko tentsiño muskularrak ezabatzia. Oiñ hobeto ikusi leike aktibidade fisikuan eskarixak betetzen dittudazela nik, nahiz eta “kirolik” ez egiñ.

Salbuespen bat dago, kiroldegira juatia asko gustatzen jatan kasu bat. Asteburuko espeleo saiua bereziki gogorra izan danian, zulotik apurtuta urtetzen gara, hain da eze luzaketa eta halakorik egitteko indarrik be etxakun geratzen. Halakuetan, martitzen edo eguaztenian gimnasioko tatamira umiakin juatia gustatzen jata (lehen Nikokin juaten nintzan, oiñ Tomaxekin). Kiroleko arropak soiñian, luzaketa saio lasssai, leun eta luuuuuuzia egitten juat; besterik etxuat egitten. Eta saio honetatik gehixen gustatzen jatana, umia gaiñian izatia da: kobra subian posturan bizkarrian arreburritxiko dakatela... aduktoriak luzatzia umia hankatartetik pasatzen dagola... iskiotibialak luzatzia umian kargia besuetan dakatela...Hau bai, plazer haundiz egitten doten kirol saiua da.

Nire termoerregulazio entrenamendua

Oier Gorosabel taldekidian blogian, espeleologixiak sistema immunitario eta termoerreguladorian dakan eragiñaz:

http://fisiolantaldea.blogspot.com.es/2012/12/nire-termoerregulazio-entrenamendua_8.html

Gauza jakina da aholku onek ez dutela asko balio eredu txarrekin lagunduta doazenean. Hori dela eta, pazienteei ematen dizkiedan aholkuak nire buruan praktikan jartzen saiatzen naiz. Hotz eta beroaren adaptazioaren gaia asko eta askotan aipatzen dut eguneroko lanean, baina ez da berdina horren onurak azaltzea eta adibide zehatzekin frogatzea. Azalpen fisiologikoak ez ditut errepikatuko noski, hementxe bertan emanda baititut lehenago ere (ikus “Hozkirrien termodinamika”). Gaurkoan, atrebentzia handia ez bada, neure entrenamendu termiko-immunologikoa kontatu nahiko nizueke.


Badakit Lekeitioko eskolan askok harriduraz begiratzen gaituztela lau urteko semeari eta bioi, eguraldi hotzarekin ere kamiseta hutsean joaten garenean, gutxitan gaixotuta gainera. Honekin argi ikusten denez, eguraldi hotzean arropa gutxirekin ibiltzeak, berez, ez du gaixotasun arriskua gehitzen. Aitzitik, gorputzaren termoerregulazio ahalmena indartzean, sistema immunologikoa sendotzen ari gara. Semeak ez du batere meriturik, umeak sendo jaiotzen baitira –nagusiok gara alferrik galtzen ditugunak–; baina nire kasua desberdina da: ni ere oso hozkirria bainintzen lehen, oinak hoztuz gero, biharamunean katarro segurukoa.

Zuetako askok legez, nik ere ezin nuen arroparekin asmatu udazkenean eta udaberrian: goizeko beroki guztiak sobran izaten nituen eguerdiko eguzki galdatan... Esan behar da ez nuela oso bizimodu osasuntsua egiten: lan estatikoa (beti tente), kirolik ia batere ez (aspertu egiten nau), estresa franko... Eta esandakoa, beti katarroa kendu ezinda; hori zen niretako normaltasuna.

Halako batean, espeleologia aurkitu nuen, nire azken urteetako pasio handia bilakatu dena. Lurpeko eremuaren esplorazioan eta ikerketan murgildu ahal izateko, zortzi-hamar orduko jardunaldiak egiten hasi nintzen larunbatero: %100eko hezetasuneko giroan, jarduera fisiko nekagarriko aldiak (bero itzela buzo iragazgaitzekin) eta geldiune luzeak (hotza hezurretaraino) etengabe txandakatuta, kobazuloetako erreketan eta ur-jauzietan sartuta... Nire buruan ez zegoen kirola egitea edo termoerregulazio ahalmena entrenatzea, baina hau oharkabean etorri zen: zientzia honetan jarraitu ahal izateko, nire gorputzaren fisiologia oharkabean eraldatu behar izan bainuen. Maila askotan igarri dut aldaketa: indar fisikoaren kudeaketan, janariaren digestio-erritmoan, edariaren premian... eta jakina, baita gaur interesatzen zaigun arloan ere: gorputza beti 37 gradu zentigradutan mantentzeko abilezian.

Gaur egun, entrenamendu honen ondorioz, nire gorputzak hotzaren aurrean beroa sortzen ikasi du, eta urte osoan gutxi gorabehera arropa berarekin ibiltzen naiz. Edozeinek egin dezake gauza bera. Ez dago denendako balio duen formularik, jakina: «hozkirritasun» arazoak gradu desberdinak izan ditzake; gorputzak ez du berdin erantzungo aurretik beroak edo hotzak badago; 10 minutuko edo 10 orduko hotzaldia jasatearen artean ere aldea dago... Pertsona bakoitzak bere plana garatu beharko du, eta osagile baten aholkua ere ez da txarto etorriko (bestelako osasun arazoak daude); nik espeleologiarekin egin dudana, gainera, bakoitzak bere eskura dituen baliabideekin egin dezake: sauna, etxeko beroa eta kaleko hotzaren arteko kontrastea, eguraldi hotzari lan gogorrarekin aurre egitea... Ikus dezakezuen moduan, kontua gorputzari hotza eta beroa pasaraztea da. Zera baino sinpleagoa.

Libro de Josu Granja sobre Antonio Ferrer (GEV)

Argazkiak.org | Antonio Ferrer. El Hombre de las Cavernas. © cc-by-sa: ades

2012-XII-3:  el libro "Antonio Ferrer. El Hombre de las Cavernas" (ed. BBK) de nuestro compañero Josu Granja se presentará el domingo 16 de diciembre de 2012, dentro de la sesión de tarde del Festival de Cine de Montaña - Mendi Film Festival, a las 19 h., en el auditorium del nuevo rectorado UPV (junto a la Torre de Iberdrola).

A todos los asistentes se les regalará el libro.

Publicamos aquí la portada (en primicia para la UEV y el ADES, puesto que hasta ese día el libro no sale a la luz), y un pequeño folleto explicativo del contenido del libro y de quién fue Antonio Ferrer.

Primero se proyectará el audiovisual SUB TERRA a cargo del autor. Es una nueva versión, que cuenta con importantes novedades: se le ha incorporado una voz y textos en clave literaria - poética. La voz es del actor Álex Angulo.

Luego tendrá lugar la presentación del libro, y seguido continuará la programación del Festival con las demás películas de esa tarde (una de espéleo a continuación).